Bevolkingsstructuuronderzoek in Nederlands Nieuw Guinea 3
Van: Ad Delleman
Date: 26-02-2011
Het materiaal dat op deze pagina‘s gepubliceerd wordt komt uit de kollektie van Ad Delleman. Ad was in Nederlands Nieuw Guinea uitgezonden voor demografisch onderzoek van augustus 1959 tot half september 1962. Het demografisch onderzoek is afgebroken toen Nederland Nieuw-Guinea moest overdragen aan UNTEA
Kijk voor fantastisch mooi beeldmateriaal uit deze periode (demografisch
onderzoek Nederlands Nieuw Guinea van 1959 - 1962) bij de
fotoalbums van Ad Delleman.
Klik
hier om naar de albums te gaan.
Krantenbericht Biak 11-2-1961:
Het bevolkingsstructuuronderzoek, dat op het ogenblik op Biak gaande is, is in het dorp Saba beëindigd. Momenteel wordt een begin gemaakt met een dergelijk onderzoek in Biak-stad. Men hoopt met de werkzaamheden in Biak-stad over twee à drie weken gereed te zijn. Hierna wordt dit bevolkingsstructuuronderzoek op het eiland Noemfoer voorgezet. Als het gereed is, waar mede enige maanden gemoeid zal zijn, hoopt men eind mei begin juni met het structuuronderzoek in de Waropen te beginnen. Het geheel van dit demografisch onderzoek waarvoor de E.E.G. 2 1/2 miljoen gulden beschikbaar stelde, staat nu onder leiding van de heer Groenewegen die de vervanger is van de heer Gemmink.
In PENGANTARA verscheen op 23 september 1961 het volgende bericht:
E.E.G.-projekt bevolkingsregistratie
Het demografisch onderzoek dat vorig jaar op Biak-Noemfoor is gestart, had een slechte pers in februari van dit jaar, toen dit E.E.G.-projekt onder leiding van drs. K. Groenewegen en zijn medewerker drs. D. J. van der Kaa werd gesteld. Er was een achterstand op het werkschema en personeelsmoeilijkheden staken de kop op, maar na hard werken is hierin verandering gekomen. Van lieverlee wordt de achterstand ingehaald, er zijn geen interne personeelsproblemen meer en het ziet er naar uit dat uiteindelijk dit demografisch onderzoek op Nederlands-Nieuw-Guinea op de goede weg is en een geslaagd projekt wordt.
Het demografisch onderzoek houdt in een verdere invoering van een burgerlijke stand op Nederlands-Nieuw-Guinea en levert een belangrijke bijdrage tot het werk van de afdeling Bevolkingsregistratie van het Kantoor Bevolkingszaken te Hollandia. Reeds in 1958 had dit kantoor met de invoering van een burgerlijke stand in het Sentanidistrikt een begin gemaakt. Naarmate de bevolkingsregistratie met behulp van het E.E.G.-projekt voortschrijdt, breidt een zeer eenvoudig gehouden ambtelijk apparaat van de burgerlijke stand zich uit.
Bij dit werk van het demografisch onderzoek zullen in totaal 6 à 7 zeer zorgvuldig gekozen over geheel Nieuw-Guinea verspreide gebieden worden geregistreerd, terwijl de bevolking van de overige gebieden naar aantal zo nauwkeurig mogelijk zal worden geschat met behulp van meerdere steekproefmethoden, die in Afrika reeds met succes zijn toegepast. Op deze wijze wordt de basis gelegd van een exacte en verantwoorde planning van welvaartspeil op allerlei gebied, zoals bijvoorbeeld de bouw van scholen en ziekenhuizen-poliklinieken, alsmede de vaststelling van het aantal beschikbare of verwachtbare werkkrachten. Ook kan een snelle bevolkingsaanwas, zoals thans in Sentani, met al zijn consequenties tijdig worden onderkend.
De opname-arbeid in de Waropen, de Padaido-eilanden Biak en Noemfoor is nu voltooid, terwijl de registratie een feit is op Noemfoor en een deel van Biak. Op het eind van dit jaar zal ook in geheel Biak, de Waropen en de Padaido-eilanden de registratie tot stand zijn gebracht. Op dat tijdstip zal er voor meer dan 40.000 mensen een registratie zijn ingesteld. Half augustus werd met de opname in de onderafdeling Nimboran begonnen; eind 1961 zal deze zijn voltooid. Daarna zijn andere gebieden in Zuid Nieuw-Guinea en de Vogelkop aan de beurt.
WERKWIJZE
Hoe geschiedt nu een opname en komt een registratie tot stand ?
De initiële demografische opname vereist, dat elke woning in elk op te nemen dorp wordt bezocht, en dat van alle in de betrokken woning verbijvende mensen een persoonskaart wordt geopend, dat wil zeggen : elke persoon wordt opgenomen op een vooraf gedrukt formulier. Tijdelijke aanwezigen en tijdelijke afwezigen worden, hierbij op speciale wijze opgenomen.
De initiële opname vergt de inzet van speciaal in Nederland opgeleide veld-assistenten. Er zijn er vijftien, die momenteel tezamen met vijf administratieve vrouwelijke krachten en ongeveer dertig schrijvers een basiskamp hebben in Anbroban op Biak en Waren in de Beneden-Waropen.
Tijdens de opname wordt gepoogd om van elke opgenomen persoon de leeftijd vast te stellen. Deze berust niet op een simpele grove schatting, maar wordt met behulp van tevoren voor de streek bekende historische data vastgesteld.
Ook zijn kerkelijke doop- en huwelijks-registraties vaak in ruime mate voorhanden.
Na de opnameperiode vindt de afsluiting plaats, waarbij al het opgenomen materiaal wordt bijgewerkt tot een op een bepaald tijdstip, bijvoorbeeld voor de Waropen 31 augustus 1961 te 24 uur. Deze datum is dan te beschouwen als de dag van de telling.
Na de afsluiting komt de fase van interne controle en gereedmaken van registratieve bescheiden. Het schrijfwerk hierbij gebeurt door de administratieve krachten, waaronder de schrijvers; dat zijn landskinderen met MVVS of JVVS opleidingen.
Na het gereedkomen der registratieve bescheiden worden deze overgedragen aan het gouvernement, terwijl de geboortebewijzen worden uitgereikt.
AANVULLING HISTORISCHE DATA
Bij het vaststellen van de zojuist genoemde historische data komen vaak nog zeer bijzondere voorvallen aan het licht. Zo meende men dat de Waropen eerst in 1935 werd opengesteld voor de Zending; er bleek evenwel dat in 1934 een goeroe van de Zending in Waren reeds een driehonderd mensen uit de Waropen had gedoopt.
Ten slotte ligt het in de bedoeling het Centrale Bureau van de Statistiek in Nederland in te schakelen voor de nadere tabellering van de bij het demografisch onderzoek verkregen gegevens. Evenwel heeft de moeilijke personeelsvoorziening bij dit bureau (dus ook in Nederland) verhinderd dat dit reeds met een afgerond objekt, zoals bijvoorbeeld de registratie van Biak-Noemfoor, in de naaste toekomst zal gebeuren.
Besluit gouvernement 20 april 1959 no B 1037 activiteitsbezoldiging van de assistent A. Th Delleman ten behoeve van het demografisch structuur onderzoek Nederlands Nieuw Guinea
Reacties op dit artikel kunnen gegeven worden op het NNGprikbord. Klik hier.