onoverwinliike coalitie.
Rond de hoofdstad verenigt Jouwe zijn krachten met die van Olaf de Rijke, een blanke advocaat en journalist, een vreemde vogel van wie je nooit weet waarheen hij vliegt, en ook al met veel aanhang onder de Indo's. In het ene district van Hollandia wint Jouwe de zetel op zijn sloffen, maar in het andere is de verkiezingsstrijd fel.
De dominee, die er kandidaat is, rijdt met zijn portret op de scooter en spreekt iedereen wervend toe. Hij wordt gesteund door de nationalistenpartij en de zending. Maar De Rijke heelt geld en een vliegbrevet. en voert campagne vanuit de lucht. Met enige tientallen stemmen verschil wint de advocaat.
De jongeren beginnen te klagen dat de partijpolitiek is ontaard in clanvorming rond de Big Men.

□

De hospita heeft de student de huur van zijn Kamer aan de Roodhorststraat opgezegd; het staat in de krant als een daad van patriottisme, in ingezonden stukken vraagt men zich af of deze hielenlikker van Soekarno nog langer op onze kosten moet studeren. Op een vergadering in Hollandia is het noemen van zijn naam voldoende voor een woedende bestorming van het podium, onder de kreet 'Weg met de landverrader'.
Kort na Kerstmis '61 vertrekt de Leidse papoea-student van de luchthaven van Frankfort met bestemming Djakarta. Oud en Nieuw zal hij doorbrengen in het buitenpaleis van president Soekarno te Bogor. Boeng ontvangt de jongeman innemend, en spreekt zeer bezorgd over de mogelijkheid dat het omtrent Nieuw-Guinea tot een oorlog zal komen. Frits Kirihio vindt hem veel gematigder dan je uit de Nederlandse pers zou opmaken, Soekarno bespreekt met hem de toekomst van het omstreden gebied. Is het eenmaal van Indonesië, dan zal een putra daerah, iemand die uit het land zelf stamt, gouverneur moeten worden. Wat dunkt Frits van Eliezer Jan Bonay? Hij staat bekend aïs een goed bestuursambtenaar, maar heeft hij ook leiderscapaciteiten? De man is voorzitter van Frits' eigen partij, dus hij zegt alleen positieve dingen over hem.
Beleefd informeert de student of de papoea's nog gekend zullen worden in de toekomst van hun land. Dat wuift Soekarno weg, het kan allemaal geregeld worden nadat de souvereiniteit aan Indonesië is overgedragen.

Het Papoea Vrijwilligers Korps: bepluimde cowboyhoeden

Frits Kirihio mag met Soekarno mee op tournee naar de Molukken. Een geweldige belevenis, die man te horen spreken. Nu de Nieuw-Guinea-Raad levensvatbaar lijkt, en het gebied is opgetuigd met vlag en volkslied, is de toon van de president nog feller geworden. „Wij zijn klaar om Nieuw-Guinea in handen te krijgen. als het niet goedschiks kan dan maar kwaadschiks," hoort de student hem verzekeren aan een gehoor van meer dan een miljoen mensen.
Daarna roept hij, zoals zijn gewoonte is, mensen uit zijn gevolg bij zich voor de microfoon. Eerst de Amerikaanse ambassadeur Howard Jones. Je kunt goed horen dat de Verenigde Stalen helemaal achter Soekamo staan, de ambassadeur neemt zelfs de Indonesische vrijheidleus over: 'Merdeka!' Daarna komt een Russische astronaut naar voren, en vervolgens Kirihio. Hij vertelt het publiek dat hij blij is hier te zijn, dat hij in Nederland studeert en dat hij de enorme wil van de Indonesische

 

bevolking kent om iets te doen voor Nieuw- Guinea. Applaus golft hem tegemoet.
Men gunt hem nog een tripje naar Atjeh. Daar spreekt de student met diverse gezagsdragers en wordt gewaar dat in regionale autonomie goed is voorzien. Dan vliegt hij terug naar Duitsland, het is een strenge winter, er ligt veel sneeuw.
Op de ambassade in Bonn ligt een telegram voor hem: „Als de persoon Kirihio zijn voeten durft te zetten op Nederlandse bodem, moet hij zich bewust zijn van de consequenties!" Ondertekend: 'OAS. afdeling Nederland'. Het is de tijd waarin deze organisatie te Frankrijk grossiert in moordaanslagen. Op advies van de politie houdt Frits zich voorlopig in Wageningen schuil voor de volkswoede.

Het eiland Japen waar de student geboren is staat van oudsher als min of meer pro-lndonesisch bekend. Het Hollandse gouvernement gebruikt het als ballingsoord voor politieke delinquenten, de nationalistische intellectuelen lopen vrij rond in de straten van de hoofdplaats Seroei en onderhouden zich met de bevolking. Frits wordt opgeleid tot onderwijzer. Als vaandrig bij de padvinderij leidt hij zijn jongens in lange marsen naar het meisjesinternaat ver achter Hollandia, waar hij les geeft. Zij denken dat hij ooit de minister-president van een onafhankelijk Nieuw-Guinea zal worden.
Later is Kirihio bestuurder van de protestantse vakbeweging, en één van de eerste papoea's die voor studie naar Nederland wordt gezonden. Na het eindexamen van het Zutphense lyceum schrijft hij zich te Leiden in als student sociologie. Zoals dat gewoon is wordt hij als aankomend corpslid ontgroend.
Het Cultureel Centrum van de stadskampong Hamadi in Hollandia is stampend vol, het enthousiasme der aanwezigen geweldig, en de sfeer draagt Frits Kirihio als hij de oprichtingsvergadering van de Partai Nasional toespreekt. Hij is in '60 met verlof terug op Nieuw-Guinea, en men heeft hem gevraagd het partijprogramma toe te lichten. De Parna pleit niet voor volledige onafhankelijkheid, wel voor totale papoeanisering van het overheidsapparaat. De oprichters zijn goeddeels afkomstig uit het jonge kader van de christelijke vakbeweging, en spoedig verblijven de meesten in Nederland voor verdere scholing. Men draagt het voorzitterschap zolang op aan Bonay, een bestuursambtenaar met een lange staat van dienst, en ook van Japen.
De Parna gelooft eigenlijk niet dat Nederland op eigen houtje, in confrontatie met Indonesië, het karwei kan klaren van opvoeding der papoea's tot zelfbeschikking. Er zou een oplossing gezocht moeten worden in een driehoeksgesprek, tussen Hollanders, Indonesiërs en papoea's. Als Frits terugkeert naar de collegebanken in Leiden krijgt hij het consigne mee de mogelijkheden eens te verkennen.
Een jaar later is waarnemend voorzitter Bonay in Nederland en samen met hem maakt Kirihio een uitstapje naar Antwerpen, waar een ontmoeting is gearrangeerd met vertegenwoordigers van de Indonesische ambassade in Bonn. Bij die gelegenheid vraagt de militaire attaché aan de student of hij soms naar Indonesië wil; in dat geval kan de attaché bemiddelen. Frits pleegt ruggespraak met zijn partijgenoten in Nederland, en krijgt het groene licht. De reis ontketent een storm van verontwaardiging. In een brief aan Bonay vraagt Kirihio zich af of het dan niet goed is dat wij een weg zoeken waarbij alles wat in Nieuw-Guinea is opgebouwd, wordt gered van een alles verwoestende oorlog.
Geen tegenstemmen? Geen tegenstemmen, want Eliezer Jan Bonay heeft de zaal voor de stemming al verlaten. Unaniem stellen de aanwezige leden van de Nieuw-Guinea-Raad vast dat 1970 de uiterste termijn is waarop de papoea's hun zelfbeschikking moeten hebben.
Op de eerste zitting van de Raad zijn de huishoudelijke zaken geregeld, en voor je het in de gaten hebt is De Rijke er in geslaagd de partner in zijn advocatenkantoor tot griffier verkozen te krijgen. Dan wordt bij wijze van dagelijks bestuur een College van Gedelegeerden aangewezen, en de pater heeft al uitgerekend dat de roomsen daarin twee zetels kunnen verwerven mits ze elkaar maar
steunen.
De Rijke kent het college, de pater ook, Jouwe en Kaisiepo.