Tweede -Kamerfractie Partij van de Arbeid
CONCEPT
ZWARTBOEK
Vliegramp KLM Superconstellation PH-LKT "Neutron"
Biak, Nieuw Guinea, 16 juli 1957
Tweede-Kamerfractie PvdA
Den Haag, oktober 1999
CONCEPT.
Zwartboek 'Neutron 1957' pag.
1
Inleiding
Dit zwartboek wordt door de Tweede-Kamerfractie van de PvdA aangeboden aan de minister van
Verkeer en Waterstaat met het verzoek om het onderzoek naar de vliegramp in Biak, Nieuw-Guinea,
van 1957 partieel te heropenen. Vanwege een aantal recente getuigenissen zijn nieuwe feiten aan licht
gekomen. Deze feiten moeten onderzocht worden en op waarheid getoetst worden omdat ze een
mogelijke oorzaak van de ramp aangeven. Het officiële onderzoek van destijds heeft de oorzaak niet
kunnen achterhalen. De PvdA-fractie vraagt de minister om zo spoedig mogelijk het onderzoek te
heropenen en de resultaten aan de Kamer bekend te maken.
1. De vliegramp
Vroeg in de ochtend van 16 juli 1957 stortte een KLM-toestel met 68 inzittenden in zee, vlakbij Biak
in Nieuw-Guinea. Hierbij kwamen 58 personen om het leven, waaronder de negen bemanningsleden.
Het was in die tijd de grootste ramp in de Nederlandse luchtvaartgeschiedenis. Het vliegtuig, van het
type Super Constellation, kwam tijdens het uitvoeren van een low run of
low-pass (een extra ronde
laag over de luchthaven) te laag uit en verongelukte in zee. De gezagsvoerder had vlak voor de ramp
aan de passagiers medegedeeld dat ze nog een keer over Biak zouden vliegen alvorens koers te zetten
richting Nederland.
Meteen na de ramp kwam de bemanning van de onderzeebootjager Kortenaer in actie om hulp te
verlenen. De op het eiland wonende Papoea's waren in hun prauwen eerder ter plekke en wisten 12
overlevenden te redden. Twee van deze overlevenden zijn later in het ziekenhuis alsnog bezweken aan
hun verwondingen. Hoe de ramp heeft kunnen gebeuren is nooit echt vast komen te staan. Het was
goed weer en de oorzaak kon door de onderzoekscommissie niet achterhaald worden.
2. Het onderzoek
Volgens het rapport van de onderzoekscommissie in Nieuw-Guinea¹, onder leiding van de
commandant van de Marine Luchtvaartdienst in Nederlands Nieuw-Guinea en tevens commandant
van het Marine Vliegkamp te Biak J.L. den Hollander (kapitein-luitenant ter zee-vlieger), was er geen
technisch mankement en kon men geen duidelijke oorzaak voor de ramp vinden. De Raad voor de
Luchtvaart (RvdL) kwam op basis van dit onderzoek tot de volgende conclusie:
De slotsom van bovenstaande beschouwingen is dan ook. dat noch een vliegfout van de
bestuurder. noch een technische storing het ongeval op overtuigende wijze kunnen verklaren.
terwijl ook de veronderstelling .. dat een vliegfout en technische storing tezamen de oorzaak
zouden zijn geweest. de Raad voor niet te beantwoorden vragen plaatst.
Uitspraak van de Raad va de Luchtvaart inzake het ongeval op 16 juli 1957 nabij het eiland van Biak (Nederlands
Nieuw Guinea) overkomen aan het vliegtuig, gemerkt PH-LKT. 10 maart 1958, pagina
13.
Voorzitter Den Hollander, in zijn functie als commandant van de vliegbasis verantwoordelijk voor de
luchtveiligheid, plaatste als enige twijfels bij de conclusie dat er geen technisch mankement gevonden
werd. In de Telegraaf van 28-01-1958 staat dat hij van mening was "... dat een technische storing de
oorzaak van de ramp moest zijn."
In tegenstelling tot de heer Hollander hield de directeur-generaal van de RLD het op een fout van de
piloot.
De ramp met de "Neutron ", het grootste vliegongeluk in de geschiedenis van de KLM,
waarbij 58 mensen het leven verloren moet waarschijnlijk worden toegeschreven aan een
mislukte scheervlucht over het juist verlaten vliegveld van Biak. De gezagvoerder is daarbij -
onbewust van zijn geringe vlieghoogte - tijdens de daling ongemerkt in zee gevlogen. Tot deze
waarschijnlijkheid kwam gisterenmiddag de directeur-generaal van de Rijksluchtvaartdienst,
de heer JWF Backer, tijdens de behandeling van de "Neutron "-ramp door de Raad voor de
Luchtvaart.
Telegraaf, 28-01-1958
¹ De onderzoekscommissie (NNG·commissie) bestond uit de heer Den Hollander, de heer Foumier van de
Rijksluchtvaartdienst (RLD). luitenant ter zee Van den Berg van de Marine Luchtvaartdienst, de heer Hamers,
hoofd bureau luchtvaart te Hollandia, de heer Post, hoofd Luchtverkeersbeveiliging te Biak, de heer Smits,
luchthavenmeester te Biak en de heer Gosen van de RLD.
Ook voor reacties op deze herinneringen kun je terecht op het prikbord/forum.
|