Irian Jaya op weg naar morgen.

Een speciale aflevering van het infoblad van de Orde der Pater Augustijnen

Nederlandse Analecta O.S.A. pag. 12/13 (helaas is dit artikel niet kompleet, dus je begint middenin, maar het is een heel interessant artikel en geeft een kijkje van binnenuit op de transmigranten en de houding van de Papua's te aanzien van deze transmigranten)

Bijeenkomst in een transmigrantenwoning. In afwachting van de gebedsdienst.

...........christenen werden echter geen kerkjes gebouwd; er werd zelfs geen rekening mee gehouden dat er misschien wel eens christenen bij zouden kunnen zijn. Nu is het opvallend, dat zelfs de transmigranten die van huis uit wèl christen bleken te zijn, zich over het algemeen niet als zodanig opgegeven hadden. Dit tekent wel de situatie waarin zij leefden: ze hadden niet de moed om er voor uit te komen dat zij christen waren. Het aantal transmigranten was groot en al was de opbrengst van hun land niet uitbundig, toch was de groentenmarkt binnen de kortste keren overladen met groenten. De prijzen daalden enorm, men raakte de groenten nog maar nauwelijks kwijt, de hele handel kwam in handen van de transmigranten. De vele transmigranten die zich niet thuis voelden op het project, gingen werk zoeken in de stad, waar ze liever aan de slag gingen voor een hongerloon dan op die uitgestrekte velden te moeten werken met het risico daar helemaal niets te verdienen. De regering gaf deze transmigranten negen maanden lang gratis rijst, suiker, zout, petroleum en dergelijke. Daarover was de plaatselijke bevolking uiterst verwonderd een stuk land, een huis en nog gratis voeding, dat hadden zij nooit aangeboden gekregen. Voor sommigen werd dit een stimulans om zich op te geven als lokaal transmigrant. Een Iriaan werkt echter totaal anders als een Javaan; het zal voor hen dan ook bijzonder moeilijk zijn om zich als transmigrant te handhaven; hij is niet gewend om op zo'n klein stukje grond te werken, hij heeft de ruimte nodig, nu hier dan daar. De Javanen die naar de stad trokken en daar werk zochten verdrongen ook de Iriaan van een werkmogelijkheid in de stad. De Iriaan, die toch al achterligt, zal deze achterstand maar heel moeilijk kunnen: inhalen. De meesten hebben er ook geen idee van dat ze achterliggen; dat zullen ze straks pas ontdekken, een enkele uitzondering daargelaten. Dat vele transmigranten het hier niet naar hun zin hadden mag blijken uit het feit, dat tientallen gezinnen een weg zochten om terug te keren naar Java. Niet dat zij het daar zo goed zouden hebben, maar daar voelden zij zich thuis bij hun eigen familie.

Stroomversnelling

Zo kwamen ook wij midden in een stroomversnelling en wisten niet welke kant wij uit zouden moeten. Tegen de stroom in was een onmogelijkheid, met de stroom mee zou ons vele mensen doen verliezen. Wij legden dus contacten met de transmigranten, maar waren (zeker in het begin) niet zo bijzonder welkom op de transmigranten-projecten, want daar woonden immers geen christenen. Deze situatie is nu anders geworden, mede door het feit dat wij op den duur konden zeggen dat dit wèl zo was; ze hadden zich gewoon niet als christen opgegeven, maar ze hadden ook recht op verzorging. Dit recht wordt hun nu ook toegekend. Inderdaad, over het geheel genomen is het aantal christenen niet zo groot en ze wonen ver uiteen , maar we zijn nu toch zo ver dat ze regelmatig bijeen komen .

      Transmigrantenwoning

Tenslotte hebben wij zelfs op een paar plaatsen een stukje grond gekregen. Deze was ons nooit geweigerd, maar het was wel moeilijk om toestemming te krijgen daar een kerkje met pastorie te bouwen. Bij de transmigranten in Sorong en Manokwari werken nu een Javaanse katechist en een pastor. Vooral in de omgeving van Sorong is het heel erg moeilijk je te verplaatsen, want de wegen in dat transmigranten-project zijn onvoorstelbaar slecht. Vooral rond Sorong hebben we vanaf het begin ons een plaats proberen te verwerven. De katechist woont er tussen de transmigranten en ik woon er ook voor het grootste gedeelte van de tijd, om langs deze weg wat meer feeling met deze mensen te hebben. Het is juist een groep die erg arm is en dus nauwelijks een plaats in de maatschappij heeft. Over het geheel genomen hadden deze transmigranten geen of maar nauwelijks een paar jaar lagere school gevolgd. Hoe de situatie ook mag zijn, de regering bouwt veel scholen en zo krijgen de kinderen een redelijke kans om naar school te kunnen gaan en zich straks ergens een plaats te veroveren.

Op Aimas 11, lokatie 3 (ongeveer 500 gezinnen) bouwde de auteur van dit artikel een pastorie (rechts) en kerkje.

Weer met het gevolg dat de plaatselijke bevolking moeilijker een plaats krijgt. Zij zijn er echter nog niet aan toe om te begrijpen dat dit hun laatste kans is. Praat je er over, en dat gebeurt veel, dan kijken ze je aan alsof ze willen zeggen : man, waar maak je je druk om, dit is toch allemaal ons land !

Contacten

Natuurlijk doen wij veel aan huisbezoek en worden er veel contacten opgebouwd. Omdat wij tussen hen in wonen, komen ze nog wel eens langs, niet alleen de katholieken. Met de Dienst Transmigratie hebben we zeker geen slechte contacten; we worden altijd vriendelijk ontvangen. De zusters hebben al een paar cursussen gegeven voor de transmigranten-vrouwen, koken, naaien, hygiëne etc. Maar bij gebrek aan zusters hebben we dat niet lang vol kunnen houden. De afstanden zijn vrij groot en de wegen zo goed als onbegaanbaar. Nu is er een mogelijkheid dat wij een paar Indonesische vrijwilligsters kunnen krijgen die als sociaal werkster willen komen werken. Als dit doorgaat, zou dit een hele mooie zaak zijn. Ik ben ervan overtuigd, dat het goed zou zijn als meer Indonesische pastores dit veldwerk zouden doen, mensen dus die de aard en de taal van de bevolking kennen, met name van de Javanen. Wij hebben jaren met Irianen gewerkt en geleefd, begrijpen iets van hun achtergronden, en hebben hun vertrouwen wel min of meer gewonnen. Maar wat weet ik nu van een Javaan? Wat mij zelf heel erg opvalt is, dat de ene Javaan ook de andere niet vertrouwt. Men komt dan ook niet tot samenwerken, samen iets aanpakken. De coöperaties die opgezet waren zijn allemaal weer over de kop, omdat van de ene kant de schulden niet betaald werden en van de andere kant het geld zomaar verdween. Zelfs een grotere eenheid opbouwen binnen die kleine katholieke gemeenschap is nog bijzonder moeilijk. Een andere moeilijkheid is, dat wij zonder meer schatrijk heten te zijn. En in feite zijn we dat ook, want, al zit je dik onder de blubber, je hebt toch een motor, een auto, een huis, je hebt toch kleren aan en altijd te eten! Dus men heeft het recht om te vragen, om te lenen en het niet terug te geven.

Toekomst

Al is de situatie op dit moment nog niet zo duidelijk, ik ben ervan overtuigd dat deze transmigranten over een aantal jaren een zeer belangrijke groep gaan worden, niet alleen omdat ze een hele grote lap grond gaan bezetten en zich overal indringen, maar ook omdat door de komst van deze mensen de Irianen zich heel gauw bewust moeten gaan worden van de situatie. Doen zij dat niet, dan kun je ze wel afschrijven, voor de naaste toekomst al, niet omdat zij niet de kansen gekregen hebben of omdat zij niet geholpen zijn, maar gewoon omdat zij zich niet los hebben kunnen maken van hun leefwijze.

BEN NOORDS