|
RAPPORT
van onderzoek inzake het ongeval
met het vliegtuig P H - L K T
op 16 juli 1957 nabij het eiland Biak
Rapport PH-LKT Bijlage 16
21. Verklaring van de heer J.C. Smits, luchthavenmeester van de
luchthaven Mokmer.
Het vliegtuig PH-LKT startte geheel normaal, was los oostelijke taxibaan,
steeg sneller dan normaal en ging meteen over in een niet gebruikelijke
scherpe rechter bocht.
Opmerking. De captain moet zeker niets van die tjot hebben.
Vraag van de Tower : Is low run approved ?
Antwoord : Accoord.
Terug naar het platform, in oostelijke richting kijkend. Opeens rose vuurgloed
met mushroom wolk en steeds lichter, kennelijk benzinebrand, daarna alarm.
22. Aanvullende verklaring van de heer J.C. Smits, luchthavenmeester van de luchthaven Mokmer.
Op de ochtend van 16 juli 1957 bevond ik mij tijdens de start van de Super
Constellation PH-LKT op de galerij van het stationsgebouw aan de vliegveld
zijde op de plaats A. Hier stonden enkele KLM-ers o.m. de heer Simons van de
stationsdienst. Deze plaats wordt door mij bij het starten van vliegtuigen
als regel ingenomen omdat ik de gehele start kan volgen en bovendien binnen
gehoorbereik ben van de telefoons in mijn kantoor. (Zie schets B. Deze schets is
op schaal Afmetingen kantoor Luchthavenmeester 6 x 4 meter).
Het vliegtuig startte in oostelijke richting. De start verliep geheel normaal
tot aan het ogenblik, dat het vliegtuig los was. De PH-IKT ging toen over in
een ongebruikelijke rechter bocht. Normaal wordt rechtdoor gestart tot dat
een hoogte van 500 of meer ft. is bereikt. Het vliegtuig verdween daarna in Oost-Zuid-Oostelijke richting achter de bomenrij en het stationsgebouw
uit
het gezicht.
Deze manoeuvre ontlokte mij de opmerking: "Nou, nou, hij moet zeker niets
van die tjot hebben!" (Toelichting: Wanneer in oostelijke richting gestart
wordt moet langs een uitloper van de eerste ridge gevlogen worden. Deze uitloper
ligt ongeveer 1500 mtrs voorbij de oostelijke drempel).
Even daarna rinkelde de telefoon. Mijn eerste gedachte was: "Fire warning".
Het gebeurt namelijk weleens meer dat vlak na de start een fire warning aan
de Tower wordt gemeld, die direct aan de luchthavendienst wordt doorgemeld.
Tijd: tussen begin van de start en telefoon circa 40 seconden,
Ik liep naar de telefoon. De tower meldde; dat de runwaylichten bleven branden
omdat de kist dit had gevraagd en dat de kist dit had gevraagd en dat de
kist bovendien gevraagd had of hij een low pass over het veld mocht maken.
Ik realiseerde mij dat er geen ander verkeer was en antwoordde "Approved".
Daarna liep ik naar buiten.
Tijd: van positie A naar positie B het telefoongesprek en weer terug naar positie A
= 30 seconden.
Weer op positie A aangekomen deelde ik daar o.m. de heer Simons mede: "de kist
komt nog een keer over".
Hierna liep ik over de positie D naar de plaats C waar Dr. Kooper bezig was
een dame 'met de fiets te helpen en deelde hem ook mede, dat het vliegtuig
nog een keer zou overkomen. Ik wandelde langzaam naar punt D terwijl ik in
oostelijke richting keek. Ik zag geen vliegtuig, noch navigatielichten. Op
het punt D bleef ik staan en in oostelijke richting kijken.
Tijd: melding aan de heer Simons en anderen bij punt A = ongeveer 10 seconden.
van punt A over punt D naar punt C en terug naar D = 70 seconden.
Ik zag geen navigatielichten in oostelijke richting.
Een van de aanwezigen, ik kan me niet herinneren wie dat was, vroeg mij: "zie
je iets ?" omdat ik als regel een van de eersten ben die van een naderend
vliegtuig de navigatielichten kan onderscheiden. Ik antwoordde neen nog niets.
Ik bleef kijken. Opeens zag ik in het verlengde van de startbaan in oostelijke
richting boven de bomenrij een licht schijnsel. Dit schijnsel was vrij
licht. Direct hierop 1 á 2 seconden werd de oostelijke hemel hel oranje, rose gekleurd. Een mushroomachtige oranjewolk, die snel steeg en in omvang
toenam. Hierop rende ik naar binnen en ging over tot het geven van alarm.
Ik had toen ongeveer een minuut op het platform gestaan, positie D. Ik teken
hierbij, aan, dat ik geen ogenblik na terugkomst op het platform het vliegtuig
heb gezien, noch de navigatielichten. Bovendien heb ik geen geronk
van motoren gehoord.
De tijd tussen het ontstaan van de mushroomachtige wolk en het kantoor binnenrennen kan
3 á 4 seconden zijn geweest. Ik heb geen explosie of ontploffing
gehoord.
Ofschoon steeds gesproken wordt over "low run" ben ik bijna positief dat
door, de heer De Lange "Tower Operator" een "low pass" werd aangevraagd, welke phraseologie ook gebezigd is door mij tegen de heer Simons
Biak, 9 oktober 1957 w.g. J.C. Smits.
23. Vraaggesprek met de heer S. Simons, gevoerd op 16 juli 1957 te Biak, door
J.C. Smits en A.M. Post.
1. | Vraag
: Antwoord : |
Kunt U mij vertellen wat U gezien heeft?
Een normale start; normaal los op de oostelijke intersectie;
kreeg bericht dat hij laag zou overkomen en zag hem niet meer
achter de bomen. Normaal zou hij rechtdoor gestart zijn; maar
nu vlag het vliegtuig naar rechts, waardoor ik de navigatielichten niet meer kon zien achter de bomen. Na het bericht van
het laag overkomen ben ik het platform opgelopen, waarna ik na
enige minuten, circa 2 minuten, een gloed zag; een volle opgaande zon.
Daarna komt de wolk opstijgen. |
2. | Vraag
: Antwoord : |
Hoe kreeg U het bericht door van de low pass ?
Van de heer Smits, ik hoorde de telefoon overgaan waarna ik
werd ingelicht over de voorgenomen low pass. De heer Rikkelman was ook nog op
het platfoxm, zat in de auto om mij te rijden
en is toen gestopt. |
3. | Vraag
: Antwoord : |
Kunt U zich nog herinneren wie er nog meer op het platform
stonden?
De heer Prinsen (Flight Ops.), familie Comans en misschien
mevrouw Snijders en de heer Smits. |
4. | Vraag
: Antwoord : |
Hoe lang was de tijd tussen het bericht van de low pass en de
vuurgloed die U observeerde ?
Ongeveer 2 minuten. |
5. | Vraag
: Antwoord : |
Heeft iemand het vliegtuig wel gezien ?
Ik meen dat Van der Lecq meer heeft gezien dan ik.
|
Ook voor reacties op deze herinneringen kun je terecht op het
prikbord/forum.
|