En hier is het nieuws

Uitgave van het Kantoor voor Voorlichting en Radio-Omroep te Hollandia
No. 1913 - 17 juli 1957

Diepe verslagenheid in Nieuw-Guinea en Nederland over ramp "Neutron"

Van 68 inzittenden slechts 11 overlevenden

Nieuwsvoorziening in NG door middel van de uitqave: En Hier is het Nieuws:

De eerste nummers verschenen als proef eind februari 1951.

Met de regelmatige uitgave werd 3-3-1951 een aanvang gemaakt.
Sinds die datum is het iedere werkdag blijven verschijnen met zo recent mogelijk nieuws, met veel moeite, vooral in de beginperiode.

De abonnementsprijs was één gulden.

Nà 31-12-1958 verscheen het niet meer.

Het werd per 2-1-1959 opgevolgd door de onafhankelijke particuliere krant: De Nieuw Guinea Koerier.

Diepe verslagenheid heerste in Hollandia gistermorgen vroeg, toen bekend werd dat een KLM-Superconstellation nabij Biak was neergestort, waarbij werd gevreesd dat een groot aantal inzittenden, bij de ramp was omgekomen.

Het eerste gerucht, dat zich in enkele uren als een olievlek op het water onder de Europese hevolking verspreidde, werd al spoedig gevolgd door definitieve berichten. Hierbij bleven aanvankelijk de namen der inzittenden en van hen die gered konden worden nog duister omdat bij de verbindingen met Biak vrijwel niemand op zijn plaats aanwezig was.

Radio-Omroep Nieuw-Guinea was gistermorgen niet in de lucht. Men achtte het van hogerhand gewenst, zolang nog geen definitieve namen van slachtoffers konden worden verkregen - het bergings- en reddingswerk was op dat tijdstip nog in volle gang - voorlopig geen berichtgeving over de ramp te doen plaatshebben.

De verslagenheid onder het Europese deel vooral van de bevolking is te groter omdat in deze betrekkelijk gesloten gemeenschap men in de jaren, dat men hier ter stede leefde, men elkander in meer of mindere mate had leren kennen.

Bij de definitieve bekendwording van de ramp, waarbij voor de levens van 50 inzittenden werd gevreesd, hingen van alle openbare gebouwen en van partikuliere instellingen de vlag halfstok.

Naar het zich laat aanzien, heeft de Superconstellation "Neutron" nadat een der linkermotoren in brand was gevlogen als gevolg van een technische fout, nog gepoogd een noodlanding op het water uit te voeren.
Het staartstuk is daarbij afgebroken, waardoor verschillende inzittenden, die daar dichtbij hun zitplaatsen hadden, in het water werden geworpen.

Maar het grote vliegtuig was, zulks voor de lange ruk naar Manilla, volgeladen met benzine, welke direct na de crash vlam vatte. Vandaar dat er bij de overlevenden drie zwaargewonden zijn, veelal door brandwonden, en de acht anderen in meer of mindere mate licht tot vrij ernstig werden gewond. Eén overlevende, het kindje van de gouvernementsarts D.L. Leiker, die zelf werd gered, is gisteren in de loop van de dag aan de bekomen verwondingen overleden.

De KLM-Superconstellation "Neutron" is bij het begin van de thuisreis naar Amsterdam, op ongeveer 15 km van Biak in zee gestort. De ramp gebeurde zoals bekend nog in diepe duisternis om vijf minuten over half 4- Nieuw-Guineatijd. Het toestel stond onder commando van gezagvoerder R. de Roos.

De "Neutron" is verongelukt bij het eilandje Obi, waar slechts enkele mensen wonen. De zee is daar ongeveer 200 meter diep.

Het Nederlandse oorlogsschip H.Ms "Kortenaer", die tezamen met andere onderdelen van de Kon. Marine onmiddellijke bijstand verleende, heeft volgens Radio Australië 12 stoffelijke overschotten van de 56 vermisten geborgen. De stewardess werd licht gewond.

Niet alleen in Nieuw-Guinea heerst grote verslagenheid. Toen gistermorgen de Nederlandse radio en de ochtendbladen de ramp van de "Neutron" bekend maakte zich ook daar een grote verslagenheid van de bevolking meester.

In het KLM-hoofdkantoor was president-directeur ir. Aler met vrijwel de voltallige directie de gehele nacht aanwezig. Het eerste bericht kwam maandagavond om kwart voor 11 Nederlandse tijd - 07. 15 uur NG-tijd - binnen, waarbij op Schiphol ater is gebleken dat dit telegram, dat uit Biak was verzonden, vrij lang onderweg is geweest. Dit was te wijten aan de radiostoringen, die op dat uur van het etmaal veelvuldig voorkomen. Ondanks alle middelen die daartoe werden aangewend, mocht het in de nacht van maandag op dinsdag niet gelukken telegrafisch contact met Biak te krijgen.

Een speciale commissie, bestaande uit zeven personen van de afd. Operations van de KLM èn technici is uit Nederland naar Biak vertrokken waartoe de KLM het toestel waarmee Gouverneur dr. Van Baal naar Nieuw-Guinea reist, 24 uur in Manilla heeft vastgehouden. Meer leden van de staf die gestationeerd zijn op de route naar het Verre Oosten zullen naar Biak vliegen, terwijl op Biak zelf de nodige technici ter beschikking staan. Ook op Schiphol hingen dinsdagmorgen de vlaggen halfstok.

Bij het begin van de vergadering van de Eerste Kamer hoeft de voorzitter, mr. Jonckman, namens de Kamer zijn oprechte deelneming betuigd jegens de slachtoffers van de "Neutron" en hun nagelaten betrekkingen.

De minister van Verkeer en Waterstaat, mr. Algera, sloot zich namens de regering bij de woorden van de voorzitter aan.

Als minister van Oorlog en Marine en minister van Zaken Overzee a.i. heeft ir. C. Staf gisteravond over de zender van radio Nederland Wereldomroep in de Nieuw-Guinea-uitzending een korte rede gehouden, waarin hij o.m. namens de regering woorden van hartelijk medeleven sprak tot al degenen die zo zwaar getroffen zijn en in rouw zijn gedompeld door het verscheiden van zovele familieleden.

"De ramp treft ons onverwacht en erg zwaar. Wij dachten dat het niet meer kon en nu ineens zijn wij geconfronteerd met de harde, ontstellende werkelijkheid. Ik was, zo vervolgde de minister, kortgeleden nog op Biak en daarom treft mij deze ramp nog meer. Onder de passagiers waren namen van personen die ik nog onlangs in Nieuw-Guinea ontmoette: marinemensen, maar ook anderen. Ik was bij hen thuis en dan treft het bijzonder. Het treft mij ook bijzonder omdat ik heb gemerkt hoe men in Nieuw-Guinea op de Connie leeft, die de verbinding is met het Moederland. Die verbinding lijkt nu verbroken, maar zij is niet verbroken al staan wij stil en ontroerd aan de baar van de omgekomenen. Ik denk aan het leed hunner families; aan sommige families die vrijwel geheel omkwamen. Maar wij vliegen dóór zoals wij het altijd hebben gedaan. Ontroerd denken wij aan degenen die tot het laatste hun plicht deden en ik denk hierbij aan de bemanning. Maar wij gaan door. De volgende Constellation zal weer van en naar Biak vliegen en wij zullen in Godsvertrouwen doorgaan. Dat zijn wij verplicht aan degenen die omkwamen en aan hen, die hun plicht deden",aldus minister Staf.

Ook ir. C. Aler, president-directeur van de KLM betuigde tijdens een persconferentie op het hoofdkantoor te Den Haag zijn deelneming. Hij hoopte dat de zwaargewonden spoedig -zouden herstellen. Ir. Aler getuigde van "geweldig ongeluk". Door de slechte communicatie met Nieuw-Guinea kon hij op dat ogenblik helaas geen nadere berichten geven.

Het tragische ongeluk van de "Neutron" roept herinneringen op aan het jaar 1954, toen twee KLM-toestellen verongelukten.
Op 23 augustus 1954 stortte het KLM-toestel "Willem Bontekoe" enkele mijlen uit de Nederlandse kust in zee, ten noorden van Bergen. De 21 inzittenden kwamen daarbij om het leven.
Enkele weken later stortte de Superconstellation PH-LKY "Triton" direct na de start van het Ierse vliegveld Shannon, neer. Er bevonden zich 46 passagiers en 10 bemanningsleden aan boord, van we er 28 om het leven kwamen. Commodore van dit toestel was gezagvoerder A. Viruly, die de ramp overleefde.

Hedenmorgen 10 uur vernamen wij nader, dat alle gewonde overlevenden gisteren door Papoea-vissers aan wal zijn gebracht. Negen stoffelijke resten van volwassen inzittenden en die van 2 kinderen zijn geborgen, doch konden helaas niet worden geidentificeerd. Voorts werden verschillende wrakstukken, enkele koffers en wat post aan land gebracht.
0m 18.00 uur gisteravond zijn de stoffelijke resten onder zeer grote belangstelling op het plaatselijke kerkhof in Biak begraven. Toen de duisternis viel zijn de opsporingswerkzaamheden gestaakt; verdere opsporingen zouden vandaag worden voortgezet, waarbij evenwel wordt opgemerkt, dat de mogelijkheid dat alsnog overlevenden worden gevonden, uitgesloten moet worden geacht.
In tegenstelling tot wat Radio Australië vanmorgen en gisteravond heeft gemeld, deelt de vertegenwoordiger van de KLM in Biak, de heer G.J.G te Roller ons mede, dat men omtrent oorzaak en toedracht van de ramp nog volledig in het duister tast.
Van andere zijde te Biak vernemen wij dat het als een geruststellend teken mag worden beschouwd, dat de drie zwaargewonden de eerste 24 uur goed zijn doorgekomen. Alle 11 geredden verblijven nog in het ziekenhuis te Biak, van wie één waarschijnlijk morgen reeds kan worden ontslagen.

De volledige droeve lijst van de bij de ramp met de "Neutron"om het leven gekomen passagiers en bemanningsleden zal morgen worden gepubliceerd. Op dit ogenblik staat ons nog slechts de lijst van gouvernements- en marinepassagiers ter beschikking, welke wij hieronder laten volgen:

J.R. Meyer Ranneft, echtgenote en 2 kinderen, Controleur I BB;
C. Mac Mootry, echtgenote en 4 kinderen, Hoofd Ass. Apothekerr b/d dienst van Gezondheidszorg;
W.L.J.G. de Rochemont, Controleur I PTT;
R.C. Köllner, echtgenote en kind, Inspecteur van Politie II;
W. Jansen, echtgenote en kind, Opzichter I bij de RWD in Manokwari;
Ch.C.F. Larmene, echtgenote en kind, Laborant Mijnwezen;
Mevr. Leiker en vier kinderen, echtgenote van de Hoofd Gouvernementsarts D.L. Leiker;
F.M. Kraake, echtgenote en vier kinderen, gewez.mag.m.I b/d marine;
H.E.J.M. Goossens, Ltz. vlieger II OC;
Mevr. Van Vliet, echtgenote van hoofdopzichter Mar. objekten Biak, en 2 kinderen;
J.J. van der Gaag, telefonist III ZM;
J.A. Okkema, hofmeester I;
A. Paulusse, kpl. vliegtuigtelegr.;
L.J. Mijnders, automonteur III ZM;
J. Zijderveld, schrijver I