|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 De Marcus-zending in het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea(6) |
Deze memoires vormen een belangrijk document voor de studie van de doopsgezinde zending in het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea. Ze vertellen veel over het werk van een pionierzendeling die, samen met zijn echtgenote, veel werk heeft verricht in zeer primitieve omstandigheden. Verder geven ze een beeld van de koloniale verhoudingen en de toestand in het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea in de jaren voor de overdracht van dit land aan Indonesië.
NOTEN
N.B. Op 12-3-2016 om 22:29 schreef Herman Messie: "graag attentie tav feit dat Ds Marcus verward wordt met Ds P. Messie op de foto's van Nieuw-Guinea. Herhaaldelijk is te zien Ds P. Messie en niet Ds Marcus"
Op 14-3-2016 antwoordde Gerlof Homan: "Toen ik enige jaren geleden mijn artikel schreef over de Marcus zending naar het voormalige NNG wilde ik daar een paar foto's aan toevoegen. Helaas had Dr.Marcus geen foto's, schreef ze me. Dus stuurde ik mijn artikel zonder foto's naar de redactie van Doopsgezinde Bijdragen. De redactie besloot toen om er een paar foto's aan toe te voegen. Ze vekregen enige foto's van het Erfgoed Nieuw Guinea. Maar dat waren niet de juiste foto's!!. Ik heb de redactie daar meteen over geschreven en hun verzocht om dat te corrigeren. Dat hebben zeker ze tot nu toe niet gedaan! Dus krijg ik de blaam! Mijn Marcus artikel verscheen ook hier in de US maar zeker zonder fotos!
* Een Engelstalige versie van dit artikel zal verschijnen in Mission Focus: Annual Review een publicatie van het Mission Studies Center, Associated Mennonite Biblical Seminary, Elkhart Ind., VS.
1 Dirk Vlasblom, Papoea; een geschiedenis (Amsterdam, 2004). Anthony van Kampen in zijn boek: Jungle Pimpernel 6de dr. (Amsterdam, 1951 ) en Jan van Eechout, Vergeten aarde (Amsterdam, 1951) geven een goed beeld van de primitieve condities in Nederlands Nieuw-Guinea in de tijd dat Herbert en Mieneke daar aankwamen.
2 Er is zeer veel literatuur over het Nederlands-Indonesische dispuut over Nieuw-Guinea. Onder andere de volgende studies zijn goed: Arend Lijphart, The trauma of decolonization; the Dutch and West New Guinea (New Haven CT, 1966); Chris L.M. Penders, The West New Guinea debacle; Dutchl decolonization and Indonesia, 1945-1962 (Honolulu, 2002); Ben Koster, Een verloren land; de regering Kennedy en de Nieuw Guinea kwestie (Arnhem, 1991); John Saltford, The United Nations and the Indonesian takeover of West Papua, 1962-1969; the anatomy of betrayal (London, 2002); Vlasbom, Papoea; een geschiedenis, 187 ev.; Elizabeth Brundage et al. (eds.), Indonesian human rights abuses in West Papua; application of the law of genocide to the history of Indonesian control (New Haven CT, 2004); Pieter Drooglever, vert. door Theresa Stanton et al. , An act of free choice; decolonization and the right to self-determination in West Papua (Oxford, 2009). Er zijn ook veel gegevens over het Papoea verzet op het internet. Zie onder andere http://www. tanahku.west-papua.nl en http://www.westpapua.info.
3 Jan Sihor Aritonang & Karel Steenbrink, A history of Christianity in Indonesia (Boston, 2008), 350-352.
4 Theodorus E. Jensma, Doopsgezinde zending in Indonesië (Den Haag, 1968).
5 Marcus, Van eeuwigheid tot amen, 23.
6 Marcus, Van eeuwigheid tot amen, 48.
7 Marcus, Van eeuwigheid tot amen, 98.
8 Korte tijd woonden Herbert en Mieneke verder in het dorp of Fatase. Daar had de vrouw van een evangelist haar kinderen vermoord en vervolgens zelfmoord gepleegd. Daarna durfde geen evangelist er meer te wonen uit angst voor de geest van de vrouw van de evangelist. Daarom gingen Herbert en Mieneke daar een tijdje wonen.
9 Marcus, Van eeuwigheid tot amen, 212.
10 Marcus, Van eeuwigheid tot amen, 240.
11 Marcus, Van eeuwigheid tot amen, 157.
12 Marcus, Van eeuwigheid tot amen, 348.
13 Marcus, Van eeuwigheid tot amen, 149.
14 Jensma, Doopsgezinde zending, 164.
15 Een paar keer noemt Herbert zichzelf een landloper. Hij bedoelde waarschijnlijk: woudloper.
16 Marcus, Van eeuwigheid tot amen, 559.
17 Chris Penders in zijn boek The West New Guinea debacle, citeert uit het boek van J. Miedema & W.A.L. Strohof (eds), Irian Jaya; source materials (Leiden, 1951 ), 2 Al. In dit citaat wordt beweerd dat Rumainum ‘unreliable en selfseeking’ en ook een ‘confidende trickster’ was omdat hij inlichtingen verkocht aan twee partijen en daarmee veel geld verdiende. Deze gegevens komen echter niet voor in het boek van Miedema en Strohof. Waarschijnlijk heeft Penders zijn gegeven elders verkregen. Correspondentie met Penders over dit citaat was helaas niet mogelijk, omdat hij reeds geruime tijd ernstig ziek is.
18 Marcus, Van eeuwigheid tot amen, 580.
19 J.P. Matthijssen is vol lof over het echtpaar Marcus in zijn artikel ‘Uw zending: Het echtpaar Marcus’, in: Algemeen doopsgezind weekblad, 27 febr. 1960. Geciteerd in Marcus, Van eeuwigheid tot amen, 503 . Ook de Papoea, Frederik Atahboe, had veel goeds te zeggen. Zie: ‘In memoriam Richard Ernst Herbert Marcus’, in: Doopsgezind jaarboekje 2002 (Amsterdam , [2003]) 8-10. Er is een Markus [sic!] kerk in Teminabuan. Vele Papoea’s denken dat die kerk zo genoemd is ter ere van ds. Marcus (e-mail van ds. At Ipenburg van 30 dec. 2011 ).
Klik hier voor het Fotoalbum van Herbert en Mieneke Marcus
Ook voor reacties op deze herinneringen kun je terecht op het prikbord/forum.
De Marcus-zending in het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea(6) |