Directeur gevangenis Hollandia
Het was een kleine gevangenis met 200 gevangenen en 30 man
personeel. Er werd alleen wat aan landbouw gedaan. Er werd een
beetje vreemd tegen mij aangekeken o.a. door de administrateur Sibbald, die niet begreep waarom er nu zo'n snoeshaan uit
Holland moest komen om de zaak op poten te zetten. Dat was
echter wel nodig.
Er stonden bijvoorbeeld 2 wasmachines en een
heel groot fornuis voor de keuken nog ingepakt en dus niet
gebruikt.
Langzaam wist ik echter de zaak op gang te krijgen.
De machines werden geïnstalleerd en in gebruik genomen.
Ik begon op kleine schaal een timmerwerkplaats waarvoor ik bij
andere diensten bijvoorbeeld een zaagmachine en een schaaf-
machine wist te bemachtigen.
Wouter Knuijsting achter zijn bureau in de gevangenis van Hollandia
foto: C.J. Raat
De werkplaats bestond uit ronde
boompjes met daarop een dak van platgeslagen drums en bij een
beetje wind stond het hele geval gevaarlijk te zwiepen. Diverse
stammen waren van binnen opgevreten door de witte mieren en
bestonden dus eigenlijk maar uit bast. Het was voor de
gevangenen die in de werkplaats werkten eigenlijk onverantwoord
gevaarlijk.
Donderde de hele werkplaats in elkaar
Er was een oudere opziener, Lieshout, met wie ik
eens over de situatie sprak maar die zei het volgende:
“Meneer, als ik nachtdienst heb en ik mijn ronde doe dwaalt er
door de werkplaats altijd een figuur. Zolang die er is hoeft u
niet bang te zijn dat er iets gebeurt. Als hij er niet meer is
waarschuw ik u”. Op een zaterdagochtend meldde hij zich met de
mededeling dat hij die nacht de figuur niet meer gezien had.
Het klinkt voor een nuchtere blanke ongelooflijk maar de
volgende dag, een zondag dus geen mensen in de loods, donderde
de hele werkplaats in elkaar.
Nu had ik in de bergen bij Ifar
een grote Amerikaanse loods zien staan van 10 meter breed bij 30
meter lang, die niet in gebruik was. Ik belde de hoogste
plaatselijke autoriteit, resident Van der Goot en vroeg hem of
ik die loods mocht hebben. Na even wachten zei hij: “Je mag hem hebben maar je
moet hem zelf afbreken, transporteren en opbouwen. Het mag niets
kosten”.
Geen probleem want met iedere dag een ploeg
gevangenen stond binnen een paar weken de nieuwe werkplaats
overeind.
Wouter Knuijsting (uiterst rechts) en het gevangenispersoneel
Hollandia
foto: C.J. Raat
Meer een opleidingsschool dan een strafkamp
In de gevangenis werden ook de kleding voor de gevangenen en matrassen
gemaakt onder leiding van een gevangene Habel Moffu.
Er zaten van alle mogelijke rassen in de gevangenis.
Europeanen, Indonesiërs, later vele infiltranten, Papoea's,
Chinezen en Arabieren. Het was voor de Papoea's eigenlijk meer
een opleidingsschool dan een strafkamp.
Naast mijn werk hadden
we het druk met onze vereniging ZIGO. Lydia gaf balletles en
verzorgde uitvoeringen met de kinderen. Ik was al gauw
secretaris van de club en moest o.a. St. Nicolaas spelen op: de
Hollandse school, de Papoea school en de Chinese school en dan
's middags nog eens voor de club.
Er was een hele voetbalcompetitie en ik ben nog een
poosje keeper van ons elftal geweest.
Iedere zondag gingen wij
met de auto of naar het strand of naar een rivier in de bergen.
Naar Nederland met verlof
Na drie jaren dienst had ik in 1960 recht op 6 maanden buitenlands
verlof en zo gingen we in maart 1960 naar Holland. Van
Hollandia naar Biak in een Dakota en vandaar met een 737 via
Manilla, Tokio en Anchorage over de pool naar IJsland.
De rit van Anchorage tot IJsland duurde 16 uur en was een
eindeloos stuk over niets anders dan witte sneeuw en ijsvlakten.
In Holland logeerden we bij oma Tes in Badhoevedorp. Ik moest 3
gevangenissen bezoeken om te zien hoe het in Holland toeging.
Het waren Veenhuizen, Breda en de open gevangenis
Eijgelsbergen. Ik had er niets te leren wat de werkgelegenheid
voor de gevangenen betreft want daarmee waren wij in Hollandia
verder.
September 1960 gingen we weer terug en wel via de zuidroute in
vreselijke moessonstormen waarbij we dachten dat het vliegtuig
uit elkaar zou barsten. Maar
we haalden het toch en kwamen in Hollandia even in een
pasangrahan (gouvernementshotel) terecht totdat er in de
Cycloopdwarsstraat een leuk huis beschikbaar kwam.
Reacties op dit artikel via het forum
|