Ter opfrissing van het geheugen volgt eerst de recente
geschiedenis van West-Papua in vogelvlucht. West-Papua is sinds 1963
(de facto) een provincie van de Republiek Indonesia. Voor 1949
maakte West-Papua deel uit van de Nederlandse kolonie:
Nederlands-Indie. Maar eigenlijk had Nederland nooit veel aandacht
voor dat meest oostelijke gebiedsdeel. Pas tegen het einde van de
19de eeuw met zijn industriï申le revolutie, toonde Nederland enige
belangstelling voor West-Papua vanwege de potentiï申le rijkdommen aan
grondstoffen. Toen Indonesiï申 in 1949 haar onafhankelijkheid
verkreeg, stond Indonesiï申 toe dat West-Papua (voorlopig) niet werd
overgedragen. Nederland argumenteerde dat het land en de bevolking
van West-Papua wezenlijk verschilden van de andere eilanden van het
vroegere Indiï申. Dit alles gebeurde zonder de Papua's te consulteren.
En omdat de tijden veranderd waren, kolonialisme was uit de tijd,
beloofde Nederland om de Papua's voor te bereiden op
Onafhankelijkheid in 1970. In die tijd ontstond onder de vele
Papua's voor het eerst een gevoel van en een streven naar nationale
eenheid. Het volkslied en de vlag van West-Papua stammen uit deze
tijd. Maar Indonesiï申 wilde een onafhankelijk West-Papua niet dulden,
als argument noemde ze dat West-Papua samen met het huidige
Indonesiï申 deel uitmaakte
van de Nederlandse kolonie. De werkelijke reden is waarschijnlijk
geweest de ideologie van een nieuwe natie die kolonialisme verwerpt
en die behoefte heeft aan een nationale strijd ter bevordering van
het eenheidsgevoel onder de vele Indonesische volkeren. En
natuurlijk het gewin-motief: West-Papua is rijk aan grondstoffen. Na
enkele militaire schermutselingen besloot de VN in 1962 dat
West-Papua voorlopig onder Indonesisch bestuur zou komen, totdat het
volk van West-Papua zich in 1969 via een volksreferendum zou
uitspreken over de vraag: autonomie onder Indonesiï申 of volledige
onafhankelijkheid. Dit referendum staat meer bekend onder de naam:
"Act of no choi-ce". Want het Papua-volk heeft nooit kunnen
en mogen kiezen. Een opgelegd systeem ('musyawarah') van kiesvrouwen
en kiesmannen, in plaats van 'one person, one vote', en intimidatie
zorgden voor de uitslag: onder Indonesiï申'. Waarom protesteerde
Nederland niet tegen de wijze van uitvoering van dit onder
VN-toezicht gehouden 'referen-
|
|
dum'? Ten eerste maakte Nederland geen kans binnen de toenmalige
verhoudingen en stemmingen binnen de VN; na 1 oktober 1965 met de
opkomst van de Nieuwe Orde onder leiding van Suharto, was het westen
verlost van de vrees dat de Indonesische archipel onder
communistische invloed zou komen. (Het liquideren van 1 miljoen
aanhangers van de PKI, jarenlange detenties van personen die
aanhangers zouden zijn van de PKI en de executies van de leiders
ervan zijn de slachtoffers van dit door het westen gesteunde regiem
van Suharto.) Met Amerika voorop, zag de westerse wereld er geen
heil in de geldigheid van de uitslag in twijfel te trekken; immers
een goede vriend behandel je niet onheus. Ten tweede legde Nederland
zich neer bij de uitslag van het zogenaamde 'referendum', omdat
niemand behoefte had aan het ophalen van oud zeer dat de
binnenlandse politieke verhoudingen al zo had belast. Maar misschien
was het nog belangrijker om de kansen voor het Nederlandse
bedrijfsleven binnen de Nieuwe Orde niet in gevaar te brengen. Juist
vanuit het bedrijfsleven (o.a. Unilever) was er een krachtige
pressiegroep geweest vï申ï申r overdracht aan Indonesiï申. Toen West-Papua
officieel binnen de Republiek was opgenomen, kreeg ook deze '26ste
provincie' te maken met de opbouwplannen van de Nieuwe Orde. De
militairen van het regiem moesten zorgen voor de politieke
stabiliteit waar de economen om gevraagd hadden. West-Papua is een
van de weinige provincies waar de bruto-opbrengsten uit erts- en
oliewinning de kosten van de opbouw verre overschrijden. Dat
overschot komt echter niet ten goede aan de Papua's maar het
verdwijnt naar Jakarta. In de kern van de zaak gaat het hier om een
krachtige botsing van twee culturen. De vaak Javaanse ambtenaren en
militairen minachten de Papua-culturen, die ze meestal totaal niet
kennen. De trotse houding van de Papua's moet een gruwel zijn
geweest voor de Javaanse ambtenaar die op respect en onderdanigheid
rekent.
TRANSMIGRATIE EN WEST-PAPUA
Wat is de oorzaak en wat is gevolg? Zijn de transmigranten de
oorzaak van de moeilijke tijden die de Papua's doormaken? Of zijn de
transmigranten het gevolg van de moeilijkheden die Indonesiï申 heeft
om deze weerbarstige provincie te onderwerpen?
De reden van grootschalige transmigratie heeft ongetwijfeld
militaire
|
|
aspecten in zich, Indonesiï申 windt daar ook geen doekjes om. Het
gevolg van transmigratie is ongetwijfeld een nog grotere
achterstelling van de Papua's. De handel is volledig in handen van
'spontane transmigranten' uit Sulawesi en Maluku. De Papua's krijgen
ook hier geen kans om zich te manifesteren, om deel te nemen aan de
economische activiteiten. Zelfs bij incidenteel werkaanbod, zoals
het lossen van schepen, zitten ze ernaast.
Als de Papua tegen al dit onrecht en deze willekeur legitiem
protesteert, is hij al snel een OPM-er. Verweert hij zich tegen
fysieke straffen, zoals stokslagen, of tracht hij die te voorkomen
door naar de bossen te vluchten, dan is hij per definitie een OPM-er.
En vlucht hij in de drank of vervalt hij in apathie, dan bevestigt
hij het vooroordeel van de (Javaanse) autoriteiten. De
vluchtelingenkampen en de verhevigde OPM-strijd spreken voor zich.
Transmigratie is een legaal instrument ter vertrapping van
mensenrechten; is een legaal instrument ter vernietiging van de
culturele eigenheid van dat volk; transmigratie maakt de
oorspronkelijke bevolking een minderheid in haar eigen land; berooft
de lokale bevolking van haar jacht-, vis- en land-rechten:
vernietigt de flora en fauna; vernietigt het ecologische evenwicht
in de tropische regenwouden; transmigratie maakt de leuze 'Eenheid
in Verscheidenheid' tot de realiteit van 'Eenheid in onderwerping
aan de Javaanse autocratie'.
Transmigratie past in de hegemonie van de Javaanse elite met zijn
verdeel en heerspolitiek. De beste civiele banen houden ze in eigen
hand; de economische top beheersen ze door vriendjespolitiek, bijv.
de houtconcessies. De 'spontane transmigranten' worden als
bufferzone gebruikt tussen de lokale bevolking en de heersende
Javaanse klasse.
Stel alles in het werk om het Suharto-regiem te laten stoppen met
haar transmigratieprogramma. Transmigratie is een van de gevaren die
het Papua-volk en haar cultuur dreigt te vernietigen. Vele financierders, waaronder de Wereldbank, de IGGI en Nederland, maken
de transmigratieprojekten mogelijk. Wij vragen van Nederland dat zij
de technische en financiï申le ondersteuning aan transmigratie stopzet,
dat zij haar invloed binnen de Wereldbank aanwendt om dit programma
te stoppen, en dat zij haar voorzitterschap van de IGGI opgeeft!
|
|
