| Je hebt het of je hebt het niet: humor. Alfred Hartemink heeft
het. Zijn columns, in 1997 en 1998 los verschenen in NRC
Handelsblad, zijn stuk voor stuk funny, en misstaan mede daardoor
ook in boekvorm niet. De voortekenen kunnen bedriegen. Een
bodemkundig wetenschapper is in de verwachting van dé gemiddelde
Nederlander nu niet het type bij uitstek om komisch te zijn. Het
beeld dat van uitoefenaars van dergelijke beroepen bestaat, wordt
eerder karakteriseerd door woorden als 'saai', 'droog' en
'vakidioot'. Maar niets daarvan: Hartemink levert bij vlagen
juweeltjes van verhalen af over het land waar hij drie jaar heeft
gewerkt: Papoea Nieuw-Guinea. Bijtgraag Het is echt een apart land,
daar ver weg op de Zuidoost-Aziatische evenaar. Zo is het er nat,
erg nat zelfs bij vlagen. In Harteminks woorden: 'Het regent hier
bijna vier meter per jaar'. Het is er onveilig -inbraken zijn in
sommige steden en wijken aan de orde van de nacht - en dus ligt er
zo'n beetje 'op iedere trap 's nachts een bijtgrage hond'. Er komen
heel wat keren per jaar flinke aardbevingen voor, waar iedereen aan
gewend is, maar waardoor alom 'de pakken cornflakes en blikjes bonen
van de schappen' vallen. En het land is uitermate meertalig: de
Papoea's 'spreken een soort Engels, Tok Pisin, en nog zevenhonderd
talen. Ik was al vrij snel van plan die niet allemaal te leren'. Met
de kritische ogen van een buitenstaander, maar zonder merkbaar
vooroordeel, voert Hartemink zijn werk aan de universiteit uit, maar
hij verbaast zich wel geregeld. Hij geeft zijn ogen goed de kost en
verhaalt smakelijk van vrouwen die biggetjes de borst geven, van
bloed dat geen bloed maar een soort |
|
| uitgespuugde pruimtabak blijkt te zijn, van de meters dikke laag
as die een vulkaanuitbarsting op elk huis neerlegt, van bloedige
stammenoorlogen die nog altijd bestaan en van kannibalisme dat al
lang geleden is afgezworen. Getrainde baviaan Het boekje is trouwens
om nog een andere reden lachwekkend: het bevat de meeste spellings-,
tik- en grammaticale fouten per kubieke paragraaf. Echt, de tekst
lijkt wel ingetypt door een getrainde baviaan. Om die bewering te
staven even wat voorbeelden die in 'Tien voor Taal' niet zouden
misstaan. 'Ik kan me desondanks die kwalificatie niet
voorstellen...'. En '... evenveel varkens dan mensen'. 'Er komt
drinkbaar water uit de krant'. Zelfs het beroemd-beruchte 'episch
centrum' bij bewegingen van de aardkorst staat in het boekje. Zo
zijn er nog veel meer, maar de rest laat ik gaarne tot uw
leesplezier behoren. Eerst dacht ik dat ik het allemaal verkeerd las
(terwijl ik toch geen vat bier te veel op had), daarna keek ik of
het boek geen grap was en wel een ISBN-nummer en een uitgever had,
en vervolgens heb ik me er maar aan overgegeven - tot ik bij de
verantwoording op de laatste pagina's aanbelandde. 'Taalfouten en de
meest bonkige zinnen zijn er uitgewied', staat daar zwart op wit.
Misschien had men die 'correcties' beter niet kunnen uitvoeren, of
wellicht is de tekst er na die behandeling inderdaad een stuk
leesbaarder op geworden. Maar eigenlijk maakt het niet uit: met deze
bundel heb je in ieder geval iets humoristisch om te lezen en een
rariteit voor je boekenkast.
ALFRED HARTEMINK: 'Wildvreemd'. Uitgever: BoP Producties. Prijs:
nb. |
|
