In Port Moresby, de hoofdstad van het voormalige
Australisch-Nieuw-Guinea, en in de Australische hoofdstad Canberra
bestaat groeiende vrees, dat Indonesië Papoea-Nieuw-Guinea wil
annexeren. Dit land, dat nu onafhankelijk is, bestaat uit het
voormalige Australische territorium Papoea en uit het vroegere
Australische mandaatgebied Nieuw-Guinea, dat vóór de eerste
wereldoorlog een Duitse kolonie was.
Zelfs de vroegere gouverneur-generaal van Papoea-Nieuw-Guinea, Sir
John Guise, heeft openlijk gesproken over Jakarta's plannen tot
machtsuitbreiding".Document
Deze vrees is versterkt door de recente publicatie van een
supergeheim document van het Indonesische ministerie van defensie en
veiligheid, dat een plan behelst voor ondermijnende activiteiten in
Papoea-Nieuw-Guinea.
Jakarta raakt in toenemende mate geprikkeld, omdat het niet in staat
is een eind te maken aan een guerrillastrijd in zijn provincie
West-Papoea (West-Irian of het vroegere Nederlands Nieuw-Guinea),
dat grenst aan Papoea-Nieuw-Guinea.
De Indonesische pogingen om een eind te maken aan de
rebellenactiviteiten worden bemoeilijkt omdat er guerrillabases zijn
gevestigd over de grens in Papoea-Nieuw-Gui nea, waar sterke
anti-Indonesische gevoelens heersen.
In het Indonesische document
worden parallellen getrokken tussen West-Papoea en Oost-Timor, de
vroegere Portugese kolonie, die Jakarta in 1975 heeft bezet. Het
legt er de nadruk op, dat er "positieve maatregelen" noodzakelijk
zijn om de veiligheid van de staat te beschermen tegen elke
mogelijke bedreiging. "De ervaring leert, dat een instabiele
toestand in landen die aan Indonesië grenzen niet alleen de
veiligheid en stabiliteit van Indonesië in gevaar brengt, maar ook
aanleiding kan geven tot buitenlandse inmenging".
Het document onthult, dat er eind 1975 een plan 'Operatie
Paradijsvogel' is opgesteld. Het is een jaar later aangenomen en
uitgewerkt. In de eerste fase, van 1975 tot 1979, moest steun in
Papoea-Nieuw-Guinea worden verworven om het land bij Indonesië te
voegen.
Agenten van de Indonesische inlichtingendienst zouden in acht
strategisch zorgvuldig uitgekozen groeperingen in
Papoea-Nieuw-Guinea worden geïnfiltreerd. Het zou hun taak zijn
pro-Indonesische propaganda te maken, die in de eerste plaats
gericht moet zijn op „de dorpsbewoners, op studenten en leerlingen
van middelbare scholen en op plaatselijke politici".
In de tweede fase, van 1979 tot 1983, zou de aansluiting van
Papoea-Nieuw-Guinea bij Indonesië moeten worden voorbereid, zij het
dan via vreedzame, wettige middelen. Om dit te bereiken zou in het
gehele gebied tegen 1984 een "Volksbeweging voor
Papoea-Nieuw-Guinea" actief moeten zijn, die als doel zou hebben het
land zich te laten aansluiten bij Indonesië.
In toenemende mate zijn er de laatste tijd tekenen, dat het document
wel degelijk echt is. Waarnemers halen uitlatingen aan van
leidinggevende figuren in Papoea-Nieuw-Guinea, die sympathiek staan
tegenover de Indonesische belangen.
Onder de huidige regering van Papoea-Nieuw-Guinea valt er een snelle
uitbreiding waar te nemen van de politieke, economische en culturele
banden met Indonesië.
Bij de ondertekening in juni van een verdrag voor gecoördineerde
technische samenwerking riep de Indonesische minister van politieke
en sociale zaken, Maraden Panggabean tot het sluiten van nauwere
banden en tot grotere samenwerking tussen beide landen.
Tijdens een recente ontmoeting, met president Suharto drong Iambakey
Okuk, leider van de oppositie in Papoea-Nieuw-Guinea er bij
Indonesië op aan te investeren in de ontwikkeling van de grote
olie- en koper-reserves van zijn land. |
|
Verenigd land
Vorig maand verlangde een andere vooraanstaande politicus van de
oppositie, Josephine Abaijah, dat Indonesië en Papoea-Nieuw-Guinea één
verenigd land zouden gaan vormen, een Federatie van Groot-Indonesië.Indonesische troepen steken herhaaldelijk en steeds vaker de grens over
en achtervolgen fel de guerrillastrijders, die strijden voor de
onafhankelijkheid van West-Irian van het Indonesische gezag.
Indonesische troepen zijn in mei 1978 ruim dertig kilometer ver het
gebied van Papoea-Nieuw-Guinea binnengedrongen en hebben bewoners van
het dorp Holomba, die verdacht werden van hulp aan de guerrillastrijders
in West-Irian, gedood of gewond. Hun huizen en landerijen werden verwoest. Enkele
maanden later vernietigden "Indonesische soldaten een kamp van jagers in
de plaats Sawan. Zij verbrandden de voorraden sago daar.
Overeenkomst
In een nieuwe grensovereenkomst tussen Jakarta en Port Moresby is
vastgelegd, dat Indonesië guerrillastrijders over de grens mag
vervolgen. Beide partijen zijn verplicht „tot gemeenschappelijke actie
over te gaan" en „krachtige maatregelen te nemen tegen
anti-regeringsactiviteiten" in het grensgebied.
Van vorig jaar juni af
heeft er al een aantal van dergelijke gemeenschappelijke acties tegen de
guerrillastrijders plaats gehad. Critici beschuldigen premier Michael
Somare van Papoea-Nieuw-Guinea, dat hij, door met de Indonesiërs samen
te werken een politiek van toegeven voert ,en meewerkt aan de
onderdrukking van "mede-Melanesiërs". Verder zegt de oppositie, dat de
regering van Papoea-Nieuw-Guinea jarenlang in het geheim en met geweld
duizenden vluchtelingen uit West-Irian over de grens heeft
teruggestuurd. In mei 1977 werden niet minder dan duizend vluchtelingen
over, de grens gezet. Zij waren gevlucht voor represailles, na
massaprotesten tegen de verkiezingen die door Indonesië waren
gemanipuleerd.
Later vonden dergelijke deportaties nog openlijker plaats. De regering
Somare ging echter niet na of er geen represailles tegen de
teruggekeerde vluchtelingen werden genomen.
Executies
Een employé van de luchtvaartmaatschappij die was belast met het
terugvliegen van de vluchtelingen meent, dat velen van hen na terugkeer
direct worden doodgeschoten. Hij zegt, dat bij meer dan een gelegenheid
op het vliegveld, waar zijn toestel landde, gewapende Indonesische
soldaten klaar stonden en de teruggekeerde vluchtelingen naar een
terrein achter de hangars lieten marcheren. Kort daarna hoorde hij, vuur
uit automatische wapens. De Indonesische troepen kwamen alleen terug. Er
zijn ook berichten, dat tweehonderd vluchtelingen, die begin 1978 uit
Papoea-Nieuw-Guinea werden teruggestuurd in de gevangenis van Merauke
zijn terechtgesteld.
Dergelijke berichten hebben Robert Sampaikuman, lid van de Hoge
Commissie van de Verenigde Naties voor de Vluchtelingen ertoe gebracht
openlijk te verklaren, dat het leven van veel vluchtelingen in gevaar
verkeert als ze worden teruggezonden.
Observerdienst |
