En hier is het nieuws

Uitgave van het Kantoor voor Voorlichting en Radio-Omroep te Hollandia
No. 1917 - maandag 22 juli 1957

"Oranje" met 3 overlevenden in Hollandia aangekomen

Onder de zorgen van zuster E. van Oosten arriveerden gisterenmorgen omstreeks 10 uur te Hollandia met het m.s. "Oranje" - welk vaartuig daartoe door gouverneur Van Baal ter beschikking was gesteld - de heer H.O. Wagenaar en de heer J.O. de Rijke met zijn zoontje Frank, alle drie overlevenden van de ramp met de "Neutron".
Z. Exc. de Gouverneur en de Resident van Hollandia waren op de steiger aanwezig om van hun belangtelling blijk te geven. Verder was er een kleine groep vrienden van de heren De Rijke en Wagenaar, die zich na de gouverneur even met de geredden kon onderhouden.
De heer Wagenaar, in pyama op het voordek gezeten en met de linkerpols in verband, is redelijk goed ter been. Zijn verslag over de wonderbaarlijke ontsnapping uit het neergestorte vliee;tuig hebben wij reeds gepubliceerd.
De heer De Rijke bevond zich te bed in het Gouverneurscompartiment van het schip en had de linkerhand, die gebroken is alsmede enkele ribben, in gipsverband. Frank de Rijke, zijn zoontje, zag er behoudens enige bleekheid in het gezicht en een genezen hoofdwond, goed uit en hoefde dan ook niet in het ziekenhuis te worden opgenomen. Hij is liefderijk opgenomen door de fam. Geval.
De heer De Rijke vertelde nog, in de enkele minuten dat de belangstellenden door de aanwezige artsen bij hem werden toegelaten, dat hij en zijn gezin de achterste plaatsen bezetten van de toeristenklasse. Op die hoogte moet de staart van de "Neutron" ook zijn afgebroken. Hij geloofde na de klap nog een ogenblik bewusteloos te zijn geweest, maar in het water weer tot bewustzijn te zijn gekomen. Plotseling zag hij zijn vrouw in het water drijven, nog in haar stoel gezeten en de zittingsriem om het lichaam. Hier heeft de heer De Rijke zich aan vast kunnen houden.
Aan een stuk schuimrubber waar toevalligerwijze een greep aan was bevestigd, heeft hij zijn gebroken linkerarm vast kunnen haken. Zijn drie kinderen ontdekte hij inmiddels op een zelfopblaasbare rubberen dinghy.
Trappelend in de richting van de kust probeerde de heer De Rijke zich voort te bewegen, maar naar hij zeide zou hij het nooit hebben kunnen volhouden, wanneer niet plotseling in het donker van de nacht een grote vlerkprauw was opgedoken, waarvan de Papoea-roeier hen, alsmede de fam. Wagenaar aan boord nam.

Hoe hij zelf en zijn gezin aan de brandwonden kwamen is de heer de Rijke nog steeds een raadsel, omdat hij zich in het vater niet in de vlammen bevond.

Beide heren zijn vervolgens in de auto van de directeur-geneesheer van het ziekenhuis in Hollandia-Binnen, daarheen vervoerd geworden. Zowel de heer Wagenaar als de heer De Rijke konden zelf over de loopplank naar de wgen lopen. Voor eventualiteiten stond ook een ambulance-wagen op de kade.

Hedenochtend is zuster Van Oosten weer naar Biak vertrokken om de zorgen op zich te nemen voor de overige overlevenden, die met het m.s. "Bengalen" naar Hollandia zullen worden vervoerd.

Ooggetuigen

Uit de verhalen van de overlevenden blijkt verduidelijk dat de verschrikkingen welke zij hebben doorleefd van een dergelijk karakter zijn, dat woorden tekort schieten om ze te beschrijven.

Omtrent de oorzaak van de ramp met de "Neutron" geven hun getuigenissen oppervlakkig bezien weinig opheldering. Voor de commissie van onderzoek zullen zij echter wel degelijk van belang zijn.

De overlevenden hebben ongetwijfeld hun leven te danken aan het reddingswerk dat door de Papoea-bevolking van Biak is verricht. Barnabas Wakum, het hoofd van de kampong Mangandisapi, heeft in zijn prauw, tezamen met enkele andere kampongbewoners acht overlevenden aan wal gebracht. Hij vertelde ons wakker te zijn geworden door het geluid van een laag overkomend vliegtuig. Kort daarop hoorde hij een klap "als van een bom". Toen hij zijn huis uitkwam zag hij tamelijk dichtbij, in de richting van het eiland Owi, een vuurzee op het water.

Daartoe aangespoord door enkele Europeanen, die inmiddels met auto’s waren gearriveerd heeft hij zijn prauw naar buiten gebracht en is de zee opgegaan met het bovengenoemde resultaat. Van het vliegtuig zelf heeft Barnabas Wakum niets gezien.

Een echtpaar uit Biak, de heer en mevrouw Nederveen, menen een deel van het toestel nog op het water te hebben zien drijven. Zij hadden een passagier weggebracht en stonden op de parkeerplaats toen zij plotseling een vuurgloed zagen. Zij zijn toen direct in die richting gereden en ongeveer ter hoogte van de kampong Mangandisapi hebben zij op het strand staande de romp van het vliegtuig op het water menen te zien. De benzine die op het water brandde was toen reeds uitgedoofd. Maar in de donkere vorm die op het water dreef namen zij een gloed waar, terwijl zij vaag de omtrekken van raampjes meenden te onderscheiden. Ter weerszijden van deze donkere vorm zagen zij witte knipperlichten, die langzamerhand flauwer werden. Naar deskundigen van de KLM ons, mededeelden zijn deze "knipperlichten" vermoedelijk brandende olievlekken op het water geweest.

Het zijn de heer en mevrouw Nederveen en de beide KLM-employé’s de heren Evers en Stekelenburg geweest, die de Papoea-bevolking hebben aangespoord de zee op te gaan. Zij hebben ook de overlevenden naar het ziekenhuis vervoerd.

Er zijn slechts enkele personen in Biak, die het ongeluk hebben zien gebeuren. De assistent-verkeersleider op de toren van het vliegveld Mokmer verklaarde, dat het laatste contact dat hij met de "Neutron" heeft gehad een verzoek van de gezagvoerder behelsde om toestemming voor het maken van een rechterbocht. Dit verzoek werd toegestaan en terwijl de heer De Lange dit gesprek noteerde zag hij uit zijn ooghoek plotseling een vuurgloed.

Er zijn een drietal ooggetuigen die het vertrekkende toestel tot op het moment van de crash hebben gevolgd, van een plaats af, waarvan dit mogelijk was. Een van hen vertelde ons dat hij het toestel een rechterbocht had zien maken en daarna plotseling naar links had zien zwenken, waarbij het snel hoogte verloor. Volgens deze ooggetuige gingen toen plotseling de navigatielichten uit en werden de landingslichten ontstoken. Kort daarop, toen het vliegtuig vlak boven of reeds op het water was zag hij een grote vuurzee en een zwarte rookkolom. Een klap of een ontploffing heeft deze ooggetuige niet gehoord.

----------

Ook voor reacties op deze herinneringen kun je terecht op het prikbord/forum.